Beweging speelt bij ZAS al heel lang een essentiële rol in de behandeling van kankerpatiënten. Het Oncologisch Dagziekenhuis en de dienst Fysische Geneeskunde in ZAS Middelheim slaan al jaren de handen in elkaar om kankerpatiënten beweging op maat te bieden. Micheline Van Bosch, verpleegkundige Palliatief Support Team: “Onze vzw Surplus, opgericht in 1997, is een fonds dat ‘extra’ zorg biedt voor kankerpatiënten. We hebben altijd sterk op beweging gefocust. Zo steunden we het vroegere programma Herstel en Balans voor kankerpatiënten en ondernamen we al verschillende bergtochten met patiënten.”
Volledige lichaamstraining
Recenter schonk vzw Surplus twee state-of-the-art roeitoestellen aan de dienst Fysische Geneeskunde. Tom Lambrechts, hoofdkinesist: “Het lichaam van patiënten strijdt tegen de kanker. Dat tast ook spieren, zenuwen en bloedvaten aan. Beweging is onmisbaar. Roeien in het bijzonder is een heel goede trainingsvorm, waarmee je het volledige lichaam traint. In het totaal hebben we in ZAS Middelheim 4 roeitoestellen. Ook in ZAS Augustinus, ZAS Cadix en ZAS Palfijn kunnen oncologiepatiënten roeien.”
Samen het water op
De dienst Fysische Geneeskunde heeft sinds kort een bredere samenwerking met de Vlaamse Roeiliga. “We willen zoveel mogelijk oncologiepatiënten laten kennismaken met het roeien”, zegt Tom. “Het is de bedoeling dat ze op de toestellen de juiste techniek leren. We schrokken er als lesgevers zelf van hoe technisch roeien is! Uiteindelijk willen we in het voorjaar samen met onze patiënten echt het water op. Daar kijken ze heel erg naar uit.”
Ook het verbindende aspect van samen sporten is belangrijk. Bouchra Ryahi, zorgkundige oncologisch dagziekenhuis: “Er zijn patiëntengroepen die 15 jaar later nog altijd samenkomen. Lotgenotencontact werkt heel motiverend. We hebben ook een heel warm team van zorgverleners en artsen. Je voelt dat zij allemaal aan dezelfde kar trekken.”
De juiste intensiteit
Een aandachtspunt voor veel patiënten, is om niet meteen te veel hooi op hun vork te nemen. Sandra Seiffermann, verpleegkundige oncologisch dagziekenhuis: “Sommige patiënten willen meteen een marathon lopen. Maar het lichaam van oncologiepatiënten levert een zware strijd en de chemo blijft heel lang aanwezig. Ze reageren anders op prikkels dan ‘gezonde’ mensen en zijn soms gevoeliger voor blessures. Er zijn ook veel patiënten die voor hun ziekte nooit aan sport deden en hun lichaam nog moeten leren kennen.”
Patiënten krijgen daarom begeleiding op maat, aangepast aan hun capaciteiten. Tom: “We hebben bijvoorbeeld een zwembad voor hydrotherapie. Dat is ideaal voor mensen die niet veel belasting gewend zijn. Ook yoga wordt veel ingezet bij onco-revalidatie. Het is belangrijk om op de juiste intensiteit te trainen.” Patiënten komen 2 keer per week trainen op de dienst. “Het zijn vooral oncologiepatiënten, maar we zien ook af en toe patiënten van andere diensten. Beweging is voor elke aandoening positief.”
Blijven bewegen
Het is belangrijk om patiënten te blijven motiveren om te bewegen. Sandra: “De kans op herval is veel kleiner als patiënten sporten. Je vergroot je weerstand, maakt je lichaam sterker en ontwikkelt zo immuniteit tegen allerlei ziektes.” Tom: “Om de 2 of 3 maanden komen mensen individueel bij mij op gesprek. We proberen dan samen doelstellingen te motiveren en ik geef hun advies over beweging die bij hen past.
“Er is eigenlijk niks zo slecht voor je gezondheid als een zittend leven”, vult Micheline aan. “Ons gezondheidssysteem zet veel te weinig in op die preventie. Maar goede voeding en beweging kan al zoveel leed voorkomen.”