Prostaatkanker

Als je prostaatkanker hebt, word je opgevolgd en begeleid door het gespecialiseerde multidisciplinair team van de Kliniek voor urologische tumoren.

De TNM-classificatie omschrijft de stadia van prostaatkanker.

• T staat voor tumorgrootte en geeft informatie over de grootte en uitgebreidheid van de tumor.
  T1: de tumor is niet te voelen met de vinger (via rectaal toucher), noch te zien bij echografie
  T2: de tumor zit alleen in de prostaat 
  T3: de tumor groeit door het prostaatkapsel
  T4: de tumor groeit door in of is vergroeid met de omgeving van de prostaat
• N staat voor het Engelse node en geeft aan of de lymfeklieren rond de prostaat aangetast zijn.
  N0: geen uitzaaiingen in de nabijgelegen lymfeklieren
  N1: wel uitzaaiingen in de nabijgelegen lymfeklieren
• M staat voor metastasen (uitzaaiingen) en geeft aan of er weefsels of organen op afstand aangetast zijn.
  M0: geen uitzaaiingen op afstand
  M1: wel uitzaaiingen op afstand

Bij een prostaatbiopsie neemt je uroloog met een holle naald stukjes weefsel uit je prostaat om te laten onderzoeken onder de microscoop. De klinisch patholoog onderzoekt dat weefselstaal en geeft een score van 1 tot 5.

• Een lage score wil zeggen dat de tumorcel weinig verschilt van een normale prostaatcel en weinig agressief is.
• Bij een hoge score lijkt de tumorcel nauwelijks nog op een prostaatcel en gaat het om een agressieve kankercel.

In het verslag van de klinisch patholoog staan 2 cijfers die worden opgeteld:

• Het 1e cijfer is de score voor het meest voorkomende patroon in de stukjes weefsel uit de biopsie.
• Het 2e cijfer is de score voor het meest agressief voorkomende patroon.

De som van beide scores is de Gleason-score.

Een voorbeeld: een Gleasonscore 3 + 4 betekent dat de meest voorkomende tumorcellen een score 3 hebben en dat de meest agressieve cellen in het weefselstaal een score 4 hebben.

Bij prostaatkanker met een hoog risico wijzen bepaalde kenmerken op een grotere kans op agressieve ziekte en een snellere progressie, zoals een hoge Gleason-score (meestal 8 of hoger), een hoge PSA-waarde (zie kader hieronder) en/of een gevorderd stadium.

Bij prostaatkanker met een laag risico groeit de tumor over het algemeen langzaam en is de kans op een agressieve ziekte kleiner. Kenmerken daarvan zijn een lage Gleason-score (6 of een beperkte 7), een lage PSA-waarde (zie kader hieronder) en een tumor die zich beperkt tot de prostaat zonder aanwijzingen voor uitzaaiingen naar omliggende weefsels of lymfeklieren. Voor zulke tumoren stelt de arts meestal actieve opvolging voor. Dat betekent dat de arts aan de hand van regelmatige controles opvolgt hoe de ziekte zich verder ontwikkelt en of een operatie of een andere behandeling op een bepaald moment toch aangewezen is.