Edith Van Ham werkt al bijna 30 jaar als verpleegkundige, maar het duurde een tijdje voor ze de weg vond naar geriatrie. “Ik ben sinds drie jaar afdelingshoofd geriatrie in ZAS Elisabeth. Toen ik net startte, stelde ik mezelf onmiddellijk de vraag waarom ik er altijd zo moeilijk over had gedaan.”
Ediths carrière startte in 1996 op een acute afdeling orthopedie in het ‘Sint-Elisabethgasthuis’. Ze maakte de volledige overgang mee van de Antwerpse OCMW-ziekenhuizen naar ZNA en uiteindelijk de fusie met GZA Ziekenhuizen tot ZAS. “Toen ZNA ontstond, en Sint-Elisabeth geen acute campus meer was, verhuisde ik naar ZAS Palfijn. Eerst op het operatiekwartier, later als hoofd van de sterilisatieafdeling (waar operatie-instrumenten gesteriliseerd worden, nvdr).”
Thuiskomen op geriatrie
Tijdens de COVID-periode werd Edith voor langere tijd ziek. “Toen het tijd was om weer aan de slag te gaan, besefte ik dat ik het contact met de patiënten erg miste op de sterilisatieafdeling. Ik werkte eerst een aantal maanden als coördinator in het vaccinatiedorp, en werd toen uiteindelijk afdelingshoofd geriatrie.”
Werken op geriatrie voelde voor Edith als thuiskomen. “Ik stelde mijzelf meteen de vraag: ‘waar heb ik eigenlijk altijd zo moeilijk over gedaan?’. Zoals veel mensen dacht ik bij geriatrie meteen aan een zware job, heel hard werken. We werken ook heel hard, maar het is zoveel meer dan dat. Je leert nergens zoveel bij als op geriatrie. Mensen hebben nooit slechts 1 probleem, er komen altijd heel veel aspecten bij kijken. Niet alleen op technisch vlak, maar ook het psychologische aspect en de communicatie met naasten van de patiënt is heel belangrijk.”
Alle vooroordelen weerlegd
Te hard werken, niet mijn doelgroep, eentonig: het zijn allemaal vooroordelen over geriatrie die vaak de revue passeren. “Ik kan ze stuk voor stuk weerleggen. Ja, het is hard werken, maar spoed, intensieve zorg, of het OK zijn dat ook. Ja, wij zorgen voor 75-plussers. Maar welke verpleegkundige doet dat niet? Onze maatschappij vergrijst, dus tenzij je op de materniteit of pediatrie gaat werken, zal je altijd met oudere patiënten in contact komen. En eentonig? Dat is misschien wel het meest onterechte vooroordeel. Geriatrie is zo’n complex veld: zoveel pathologiën, technieken, menselijke vaardigheden …”
Volgens Edith komen veel jonge verpleegkundigen te vroeg in hun opleiding in contact met geriatrie. “Ik snap dat het afschrikt als je in je eerste jaar op zo’n afdeling komt. Er komt heel veel op je af, net omdat het zo complex en boeiend is. Maar je kan heel veel leren op geriatrie, zowel op verpleegtechnisch vlak, als van andere mensen. Ik vraag me vaak af of we nog wel genoeg leren van elkaar. Oudere collega’s hebben zoveel waardevolle kennis te bieden. En oudere patiënten hebben zoveel levenswijsheid. Ze kennen zichzelf heel goed. Je moet alleen geduld hebben en de tijd nemen om naar elkaar te luisteren.”