Avasculaire necrose (AVN)

De heup is een kogelgewricht dat je bekken verbindt met je dijbeen. Het zorgt ervoor dat je kunt lopen, zitten, draaien en bewegen. Bij avasculaire necrose (ook wel osteonecrose genoemd) raakt de bloedtoevoer naar het dijbeenbot verstoord. Hierdoor sterft het botweefsel langzaam af. Het bot verzwakt en kan vervormen of inzakken. De mooie bolvorm verdwijnt en de beschadiging van het kraakbeen vergroot het risico op heupartrose.

Lees hier meer over de oorzaken en klachten van avasculaire necrose. 
 

De mate waarin de aandoening gevorderd is, bepaalt de behandeling. In een vroeg stadium proberen we vooral de klachten onder controle te houden om het dagelijks comfort te vergroten. Bijvoorbeeld door het gebruik van krukken (om minder te steunen) of ontstekingsremmers. Soms kiest de arts voor een inspuiting in het heupgewricht om de pijn te verlichten en de ontsteking te verminderen. 

Neemt de vervorming van de heupkop daarna toch nog toe, dan dringt een operatie zich op. Er zijn verschillende mogelijkheden:

• Een decompressie (forage): door middel van kleine boorgaatjes in het dijbeenbot wordt de druk verlaagd en de ingroei van nieuwe bloedvaten gestimuleerd. Zo krijgt het bot de kans om te herstellen.
• Een totale heupprothese: het aangetaste gewricht wordt vervangen door een kunstheup, zodat je weer vlot en pijnvrij kunt bewegen.
• Osteotomie of standcorrectie: een arts herpositioneert het heupgewricht zodat de belasting op een gezonder deel van je heup komt.

Verwittig je arts en verzekeraar

Breng je huisdokter vooraf op de hoogte van je ingreep. Vraag bij je verzekeraar ook tijdig naar de voorwaarden van je hospitalisatieverzekering. 

Meld of je bloedverdunners neemt

Neem de voorgeschreven medicatie in zoals afgesproken op je consultatie. Gebruik je bloedverdunners? Laat dat minstens 10 dagen vóór je ingreep weten.

Regel vervoer

Je mag en kan na de operatie niet alleen naar huis. Wacht niet tot dan om vervoer te regelen. Vraag vooraf al aan een familielid of vriend om je op te halen.

Blijf nuchter

Zorg dat je 100% nuchter bent. Dat betekent dat je vanaf 6 uur vóór de ingreep niet meer mag roken, eten of drinken. Zelfs geen water, tenzij voor je dagelijkse medicatie. Vraag dit vooraf wel aan de arts of hoofdverpleegkundige.

Hygiëne

Een operatie vereist de meest hygiënische omstandigheden. Breng geen make-up aan, laat juwelen thuis en neem ’s ochtends nog een bad of douche. Vraag iemand uit je naaste omgeving om je hierbij te helpen. Trek daarna losse bovenkleding aan. In het ziekenhuis voorzien we een operatieschortje.

Blijf rustig

Geen zorgen, onze ervaren dokters weten precies wat ze doen. Verzet desnoods even je gedachten met een ontspannen activiteit (bv. lezen, tv kijken …).

1.    De verdoving

De decompressie gebeurt doorgaans onder plaatselijke verdoving. Met een spuitje in de rug wordt enkel het onderlichaam verdoofd. Voor een osteotomie of de plaatsing van een prothese ga je onder volledige narcose. Je bent dus niet wakker tijdens de ingreep. Je krijgt ook een lokale verdoving via een ruggenprik. Die verdooft de zenuwen die naar de heup lopen. Hierdoor heb je minder pijn na de operatie.

2.    De ingreep

Bij een decompressie wordt het heupgewricht geopend en maakt de chirurg kleine boorgaten in het dijbeenbot. Dit gebeurt meestal via een kleine snede aan de zijkant van de heup. Bij de prothese verwijdert hij of zij het beschadigde bot en plaatst de arts een metalen of keramische kop in de heupkom en een metalen stam in het dijbeen. Daarna wordt de kunstheup stevig vastgezet. Bij een osteotomie maakt de arts een snede in de lies. De orthopedist maakt daarna de heupkom los uit het bekken en kantelt deze in een betere stand. De heupkom wordt daarna vastgezet met enkele schroefjes.

3.    De nabespreking

Na de operatie komt een arts van het orthopedisch team langs om je te vertellen welke ingrepen precies werden uitgevoerd. De kinesist informeert je over je revalidatie en geeft je een aantal oefeningen mee.

Na een decompressie begint de revalidatie met rust, gevolgd door het langzaam hervatten van je mobiliteit door middel van krukken. De kinesist richt zich op het verbeteren van je beweeglijkheid en de doorbloeding van de heup. Reken voor een volledig herstel op een aantal maanden. 
Na een heupprothese start de revalidatie meestal al binnen 1 à 2 dagen. Na 6 weken stap je terug normaal. Toch kan de volledige revalidatie tot 3 maanden duren, waarbij kinesitherapie essentieel is voor het herstel van je spierkracht en mobiliteit.

Na een osteotomie start de revalidatie meestal binnen 3 tot 4 dagen. De eerste 6 weken mag je maar beperkt op je geopereerde been steunen. De volledige revalidatie kan tot 6 maanden duren, waarbij kinesitherapie essentieel is voor het herstel van je spierkracht en mobiliteit.
 

Bij elke ingreep die je uitvoert op het lichaam, kunnen verwikkelingen optreden. Lichte pijn na de ingreep is normaal en mag je verzachten met paracetamol (bv. Dafalgan). Wanneer je een langere periode dan normaal last hebt, gaat het wellicht om onvoorziene bijwerkingen. Dit zijn de meest voorkomende complicaties die kunnen optreden na een heupoperatie:

• Infecties;
• Trombose;
• Bloeduitstorting of nabloeding;
• Uit de kom gaan van de nieuwe heup;
• Verschil in beenlengte;
• Langdurige stijfheid en pijn;
• In zeldzame gevallen: vervroegde loslating van de prothese, blaasontsteking, zenuwbeschadiging.

Naast je revalidatie bij de kinesist, volgt ook de behandelende arts je van dichtbij op om je herstel vlot te laten verlopen en de genoemde complicaties te voorkomen. Tijdens geregelde controleafspraken kijkt hij of zij of de ingreep effect heeft, meestal door middel van een röntgenfoto. Of je weer 100% de oude wordt, hangt af van een aantal factoren zoals de ernst van de aandoening, je leeftijd en je algemene gezondheid. In de meeste gevallen herstel je volledig, al kan dat best een tijdje duren.

De ingreep gebeurt in het dagziekenhuis van ZAS Augustinus, ZAS Cadix of ZAS Palfijn. 

De controles achteraf vinden plaats in ZAS Augustinus, ZAS Cadix, ZAS Hoge Beuken, ZAS Middelheim, ZAS Palfijn, ZAS Sint-Jozef, ZAS Vincentius of in de privépraktijk van je arts.